1981: ruim 400 duizend vredesdemonstranten op het Amsterdamse Museumplein. De kernwapens moesten we weg doen, eerst hier in het Westen (om te beginnen in Nederland), dan daar in het Oosten (de Sovjet-Unie). Deze ‘neutrale’ boodschap ging er vlot in. Makkelijke oneliners onderbouwden de missie.
De bekende schrijver Jan Brokken, liep in 1981 ook met de demonstratie mee. Hij memoreert dit in zijn boek ‘In het huis van de dichter‘. Dit boek is in zeker opzicht een biografie van de wereldberoemde Russische concertpianist Youri Egerov, die naar ons land was gevlucht. Hij was homo; en homo’s golden in de Sovjet-Unie als misdadigers.
Jan Brokken en Youri Egerov woonden beiden aan de Brouwersgracht in Amsterdam. In dit boek beschrijft Brokken hoe Egerov vanuit Amsterdam telefonisch contact had met zijn zieke ouders in de Sovjet-Unie. Het lukte, maar ging moeizaam, steeds moeizamer. De lijn was slecht en vaak waren er onverklaarbare bijgeluiden en storingen. Hij kreeg het onbehaaglijke gevoel dat ze steeds werden afgeluisterd. Tijdens het laatste gesprek was er bijna helemaal geen communicatie meer mogelijk, tot grote woede van Youri.
‘Hij schreeuwde het uit ……vader… moeder. Op dat moment werd de verbinding verbroken.
(……)
Schurken. De Sovjet-Unie werd bestuurd door duizenden, tienduizenden, honderdduizenden schurken. En wij, linkse intellectuelen van Amsterdam, geloofden dat maar half. De stalinistische tijd was voorbij, dachten we in onze onschuld, of om ons bezwaarde geweten te sussen. Allemaal liepen we mee in 1981. Ik ook. Vierhonderdduizend Nederlanders die tegen het plaatsen van kruisraketten ageerden. Een kilometerslange stoet, van het Museumplein naar de Dam, de langste die ooit door Amsterdam liep.
Mijn God, wat vergisten we ons. Ik begreep het na dat telefoontje. En betreurde iedere stap die ik tussen het Museumplein en de Dam had gezet.’
Jan Brokken ‘In het huis van de dichter’. (pagina 138).
2016: dus 35 jaar later, ruim 400 duizend mensen ‘de straat op’ voor een referendum. Er wordt opnieuw met vlotte oneliners gesmeten maar nu om het Associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne te frustreren. Maar de anti’s komen nu niet meer ‘op straat’ met een spandoek in actie. Dat is geweest. Actievoeren gaat nu via sociale media en websites: Boos vanachter de pc. Toch af en toe en hier en daar een bijeenkomst, waar grote roerganger Jan Roos, toejuichingen mag ontvangen als dank voor weer een paar goedkope schoppen tegen de EU en de corrupte Oekraïners: ‘Wij zijn neutraal, en daarom stemmen we tegen’. Hoerageroep in de zaal.
Mentaal gesterkt gaan de ‘boys’, na een gratis pintje, weer naar huis. Vervolgens ontvangen zij op computer en smartphone instructies. Kaarten waarop buurten staan aangegeven waar mensen ‘rijp zijn’ voor de dubbelzinnige boodschap van geen peil. ‘Daar canvassen’ is de instructie.
‘Het leger des Peils’, 3000 man sterk, komt in actie, nog steeds onzichtbaar en zegt ‘neutraal’ te staan in de kwestie Oekraïne. Het gaat met die boodschap de buurten in. De Peilsoldaten canvassen. Anders gezegd: ze gaan net als hun christelijke bijna-naamgenoten op huisbezoek.
Ondertussen wordt in Oekraïne op twee fronten gestreden: sinds ‘Maidan’ (november 2013) de interne strijd om zich te ontdoen van de communistische erfenis, en in het Oosten met een echt leger waar met scherp wordt geschoten om zich de dictatuur van het lijf te houden. De tegenstander wordt aangevoerd door dezelfde soort schurken die Jan Brokken hiernaast noemt.
‘Schurken. Rusland wordt bestuurd door duizenden, tienduizenden, honderdduizenden schurken. En wij, mensen van het Leger des Peils en andere nee-stemmers geloven het maar half. Het communisme was toch voorbij? Putin…..’
Déjà vu.
Op 6 april zagen we het resultaat.
Recente reacties