Openhartige kerstbeschouwing van een Oekraïense legerkapelaan

Door 20 maart 2016Verdieping

chaplain

Broeder Andriy Zelinksyi werd de titel ‘Held van Oekraïne’ toegekend op  06-01-2016

De aantekeningen van de Oekraïense militaire kapelaan Broeder Andriy Zelinskyi uit januari 2015 geven een kijk op de Kerstviering aan het Oekraïense front. Een jaar later is er weinig veranderd: dagelijks komen er verdedigers van Oekraïne om door voortdurende schendingen van het zogenaamde staakt-het-vuren. Op nieuwjaarsdag 2016 alleen al kostten ze aan drie mensen het leven:  Ruslan Yurchyshyn, Sashko Koval, Nazar Holyuk.

Er was een tijd dat ik over zulke dingen slechts las in boeken of ze zag in films. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik een bescheiden rol zou spelen in dit diepe gevoel van mysterie: het afnemen van de biecht op een zolderkamer, omringd door aanhoudende geluiden; het dreigende gerommel van granaatwerpers die in serie werden afgevuurd en het gestage mortiervuur, het ondergronds toedienen van de Heilige Communie tussen het puin en de metalen brokstukken van maandenlang verzet op deze koude, donkere en benauwde plek. De weg naar de Kerstviering was vol lawaai. Ze lag onder vuur van de Grad-raketten, die over me heen naar de luchthaven van Donetsk vlogen.

Niets ervan vertoonde zich echter in een film. Alles was levensecht: echte bombardementen, echte raketten, echt bloed, net zo echt als de moed en de dapperheid van hen die vrijwillig de wapens hadden opgenomen ter verdediging van hun leven. Dit had ik mij nooit kunnen voorstellen… De geschiedenis herhaalt zich onvermijdelijk.

chaplain communion

Communie aan het front.
Foto: Br. Zelinskyi´s Facebookpagina

Op de ochtend voor Kerstmis deelde ik het Hemels Brood uit langs onze posities. De situatie was eenvoudig: hier was het veilig om rond te lopen, buiten kon om het even wat gebeuren, of het nu om een scherpschutter ging, of om granaten. Sommige van de vijand, andere van ons als antwoord. Toen barstte er direct voor me opeens een salvo van mortiervuur los uit een van onze posities, wat dan weer beantwoord werd door een storm van vuur door de tegenpartij. Het was een ogenblik van intense persoonlijke spanning. De zintuigen werden overbelast en het was onmogelijk me te oriënteren, te weten van waar de schoten kwamen en waar dekking te zoeken!

chaplain battel brothers

Broeders van de veldslag.
Foto: Br. Zelinskyi´s Facebookpagina

Het leek of de hemel op me neerkwam. De lucht rondom was veranderd in een vuurgloed vol dodelijke dreiging. Ik slaagde erin te bukken en me door een barst in de betonnen buitenmuur rondom de omheining heen te wringen. Daar zat ik dan, verborgen achter de omheining, ergens op een besneeuwd veld, terwijl ik wenste dat ik in een van de ondergrondse schuilplaatsen zat waar ik in het verleden bescherming had gezocht, vóór de ernstige bombardementen zouden losbarsten.

Dit keer werd ik echter blootgesteld aan granaten van elk denkbaar kaliber, die voortdurend boven mijn hoofd dreunden, met nu en dan een korte pauze tussen de salvo’s. De vrede en de stilte in de korte pozen tussen de salvo’s leken zo heerlijk!!!! Vreemd genoeg kwam er een gevoel van innerlijke rust over me en voelde ik geen enkele paniek. Daar zat ik dan, op mijn knieën in de sneeuw. Vanwege het gevaar was ik niet in staat rechtop te gaan staan, maar ik durfde het ook niet aan om in vol gevechtstenue op de grond te gaan liggen. Kalm begon ik te bidden…, vrij van de chaotisch flitsende en paniekerige gedachten in mijn hoofd. Gezien de situatie waarin ik mij bevond, leek dit wel een onwaarschijnlijke en onnatuurlijke staat van rust. Ik was eenvoudigweg in gesprek met mijn Schepper…, niet zeker wetend waar ik op dat moment specifiek voor moest bidden, en kwetsbaar voor verdwaalde kogels… Ik kalmeerde mijn gedachten door het herhalen van de woorden van mijn favoriete gebed: ‘Heer, aan U behoor ik toe…’ Ik zal ik me die verse sneeuw en die bomen voor de rest van mijn leven herinneren, hun takken bedekt met sneeuw als van klatergoud. Die stilte en dat serene, vreedzame gesprek met de Schepper van het heelal, op een plek onttrokken aan tijd en ruimte. Enkel de verse sneeuw en de bomen bedekt met sneeuw als van klatergoud waren mijn getuigen, samen met die verleidelijke sereniteit, volledig ontdaan van elke denkbare waanzin van de oorlog… De verleiding om bewegingloos te blijven zitten op een plek die veilig leek te zijn, was nu groot… Liefde zet een mens niet aan tot roekeloze heldendaden, maar werkt veeleer subtiel. door iemand nederig en sereen, op zelfs zeer natuurlijke wijze boven zich uit te laten stijgen om de weg te bewandelen die onmogelijk lijkt…

chaplain outdoor prayer

Een gebed in open lucht.
Foto: Br. Zelinksyi´s Facebookpagina

Ik wens een baken van goddelijke hoop in de chaos van deze woeste vernietiging te zijn. Niet te verwarren met een verkondiger van oppervlakkige psychologisch-ideologische uitdrukkingen als ‘alles moet in orde zijn.’ Ik wil een oprechte getuige zijn van de ware hoop, die voortvloeit uit de belofte van Hem die Liefde is: een oprechte en grootmoedige liefde, steeds trouw, geopenbaard in het vlees en het bloed van de menselijke geschiedenis, dakloos in Bethlehem, aan het kruis genageld in Golgotha, die uit de doden is opgestaan en het eeuwige leven bezit, die geen aanspraak maakt op de menselijke vrijheid, geen waas van misleiding optrekt, een liefde ‘die niet zelfzuchtig is’ (1 Korinthiërs 13:5), maar eerder van iemand ‘die zichzelf vernederde als slaaf’, (Philippenzen 2:7), om altijd oprecht te blijven. In de ideologie van oorlogsvoering neemt de lokroep van het eeuwige het stoffelijke bestaan over…

chaplain Nwjaar

Nieuwjaar aan het front.
Foto: Br. Zelinskyi´s Facebookpagina

Kerstmis kan op diverse manieren gevierd worden. Zelfs koude ingelegde tomaten en oud brood als maaltijd voor Kerstavond zijn goed wanneer kutia en andere gerechten niet beschikbaar zijn. Op de achtergrond de geluiden van machinegeweervuur vanaf tanks en het lawaai van de artillerie in plaats van kerstliederen. Kerststerren hadden wij hier niet, maar in plaats daarvan hadden wij lichtspoormunitie met staarten als kometen, die het omringende gebied verlichtten. Overal was er aanhoudend gekletter. Tijdens de heilige dag van de geboorte van de Messias, breidde de dood zijn greep uit boven onze hoofden en rondom ons. Door middel van kogels en mortiergranaten die vanuit de ondoordringbare duisternis werden afgevuurd. Wanneer een mens waanzinnig wordt, is het alsof het volledige heelal zich in de duisternis van nacht hult. De laatste grens waar de duisternis zijn niet aflatende strijd voert, is in het hart van ieder mens… Het menselijke hart is de laatste vesting die tot het uiterste tegen de vijand verdedigd moet worden. Ons Bethlehem, waar in weerwil van de duisternis en de wanhoop, de uitzichtloosheid, en de vermoeidheid, God zelf steeds opnieuw geboren kan worden, om mens te worden…   Het is beangstigend om de weg die je ooit hebt afgelegd en op welke je vroeger bent aangevallen, opnieuw te nemen. Een deel van de traumatische ervaring wordt veroorzaakt door het nooit weten wanneer of van waar het volgende bombardement zal komen. Helaas is er vaak geen andere weg… Men mag niet bezwijken aan deze zeer tastbare vrees, erdoor in een zoutpilaar worden veranderd als het ware, of toestaan dat ze geleidelijk in felle haat omslaat. Bij het doorstaan van angst terwijl je ter zelfdertijd je menselijkheid tracht te bewaren, word je bevangen door de stille kracht van trouwe liefde die je stuurt om jezelf bij elkaar te pakken en vol te houden. Het is mogelijk om die weerkerende ervaring van  gevaar en dood recht in de ogen te kijken. Er bestaat slechts één eeuwige weg, en dat is het pad van oprechte en grootmoedige liefde, trouw tot het einde! Vrees leidt onvermijdelijk tot haat en drijft ons tot wanhoop en uitzichtloosheid, tot het wantrouwen en het verharden van ons gevoel van zelfvertrouwen, tot op het punt dat ons volledige concept van individualiteit uiteindelijk afbrokkelt. Wij mogen onszelf nooit toestaan de gevangenen van onze vrees te worden…

VERHALEN VAN HET FRONT, DE OORLOG IN OEKRAÏNE

Artikel geschreven door: Br. Andriy Zelinskyy

Vertaald door: Br. Jeffrey D. Stefanjuk